Wëllkomm

Variatiounsatlas vum Lëtzebuergeschen

Kaarten

News & Updates

Juli 2025

• Neien Analyskomplex: Dialektometrie

  • Änlechkeetskaarte fir all Gemeng

Juni 2025

• Statistesch Analysen iwwerschafft

  • Regressiounsanalyse lo mat automateschem stepwise Choix vun de Facteuren

  • Boruta-Analyse fir d’Variable Importance (https://ladal.edu.au/tutorials/tree/tree.html#boruta)

• Neien Hannergronn fir d’Iwwerbléckskaart (Héichtemodell)

• Haaptflëss op der Iwwerbléckskaart

• Auswiel vun engem Polygon op der Iwwerbléckskaart lo mat méi Informatiounen am Tooltip

• Klick op e Polygon op der Iwwerbléckskaart mécht den Audioplayer op

• Neien Onglet am Menu: Detailer - fir en Iwwerbléck iwwert d’Struktur vum Corpus fir den Atlas

Abrëll 2025

Nei Kaarten

• Selwergemaachtenes [Infix] (Grammatik)

• Pouletshämmchen (Wuertschatz)

• jee (Wuertschatz)

• Gnocchi (Foneetik)

Januar 2025

Nei Kaarten

• eenzelnen

Statistesch Analysen:

D’logistesch Regressioun ass iwwerschafft an et gi lo d’Resultater fir eng kombinéiert Analys vu langEduIndex_raw, Alter, Geschlecht an Dialektgebitt gewisen. Eng nei Visualiséierung erlaabt e séieren Iwwerbléck iwwer signifikant Facteuren.

November 2024

Nei Kaarten (Merci un d’Studenten an eisem Master!)

• Sommersprossen/Speechelen (Wuertschatz)
• Fait (Lautkontakt)
• Doudelued (Wuertschatz)
• rosat (rosat vs. rosa Hiem)
• Lëtzebuerger (Aussprooch)

Dezember 2023

Nei Kaarten

• desaktivéieren
• giel
• gréng
• blo
• Emoji
• huet … kritt
• Brëll
• Atomkraaftwierk
• Pësel

November 2023

Nei Sektioun: Statistesch Analysen

Hei fënnt een e Lineare Modell, d’Variable Importance an eng Random Forest-Analys. Beim Lineare Modell gëtt déi heefegst Variant als Referenzvariant (=1) gesat an all aner Varianten zesummegefaasst (=0). Fir e linearen Effekt beim Alter nozeweisen, kuckt déi lineare Gläichung ‘Alter.L’. Wa si signifikant ass, dann hëlt d’Referenzvariant mam Alter linear zou (bei positivem ‘Estimate), respektiv of (bei negativem ‘Estimate’). D’Interpretatioun ass also ëmmer op d’Entwécklung vun der Referenzvariant ze bezéien.

Nei Kaarten - Emoji - Versteesdemech - Apparat [Plural] - Fluchhafen - Trafic - Fussballweltmeeschterschaft [Fouen-s] - a Frankräich [Prepositioun] - Zär [Gewächshaus] - mof - goufen…bestallt - Versteesdemech [Genus] - Fotell [Genus] - verluer - Steen

Oktober 2023

Nei Kaarten - setzt - Gaart - Eedem - géif kréien - Käschten - Parmesan - Dier - schwätzen - mam (Carole Dieschbourg) - wëll [3.P.Sg.] - gesäit - fänkt [2.P.Pl.] - Asyl - Kuuscht

September 2023

• Neie Layout

Nei Kaarten - Spullsteen - Zär [Auer] - ewech - Thunberg - hatt/si [< Greta Thunberg]

August 2023

• Nei Korrelatioun: Sprooch- & Educatiounsindex, deen de Variantegebrauch no enger Gewiichtung vun Däitschkompetenz (20 %), Franséischkompetenz (30 %) an Educatioun (50 %) klassifizéiert. Als e Beispiell weist d’Variabel ‘Offizéiesch’ wéi den Index d’Varianteverdeelung beaflosst, i.e. méi ‘Offizéiesch’ (a manner ‘Offizéierin’) wat den Index méi héich ass (= méi sproochlecht an Educatiounskapital).

• Kartéierung: Op deenen eenzelne Variantekaarte gëtt lo op der Basis vun der Gemeng kartéiert. Domat kritt een e méi detailéierten Iwwerbléck. D’Iwwerbléckskaart baséiert onverännert op der Verbreedung pro Kanton, wat e méi globalen Iwwerbléck erlaabt.

Nei Kaarten

• kréien
• Marcel
• Qall
• Päerdsbier(s)gebeess
• Päerdsbier(s)gebeess $$Fou$$
• gewënnt
• Participanten
• Participanten $$Betounung$$
• Participanten $$Aussprooch + Betounung$$
• Eidechs
• Kutsch
• Enseignement
• Donnerwieder

Abrëll 2023

• Neie Kaartentyp ‘no Alter’, fir d’Verännerung an der Dialektlandschaft vun al op jonk ze weisen
• D’Basis fir d’Kartéierung ass lo uniform de Kanton an net méi d’Gemeng.
• R Shiny-Code vum ganze Variatiounsatlas lo och op Github: https://github.com/PeterGilles/Variatiounsatlas

Mäerz 2023

Nei Kaarten

• Fan $$Wuertschatz$$
• deenen
• za (iwweraarbecht)

Februar 2023

• Nei Iwwersiicht iwwert déi generell Varianteverdeelung
• Soziale Facteur ‘Mammesprooch’ agefüügt

Nei Kaarten

• Schof $$Plural$$
• Autoisolatioun

Januar 2023

Nei Kaarten

• Institut
• Institut $$Genus$$
• Schwéiesch
• de (leschte Summer) $$Zäitangab$$
• leschten
• Sift
• Sift $$Plural$$
• gemaach
• Feigling $$Plural$$
• onsympateschst $$Superlativ$$
• Versteesdemech
• Versteesdenech $$Genus$$
• Kiwi
• Kiwi $$Genus$$
• Schwëster
• Tastatur
• Wäschkuerf

Dezember 2022

Nei Kaarten

• Couvre-feu
• traus $$2.P.Sg.$$
• Mask $$Dativ$$
• Mask $$Nom.$$
• Mask $$Nom.$$
• Mask $$Dativ$$
• Pandemie
• vulnerabel
• Quarantän
• do $$Imperativ$$
• Homeoffice
• Pizzeria $$Betounung$$
• sanitär
• rechen! $$n-Reegel$$
• Impfstoff

November 2022

• flitt
• Päischten
• Ä$$ʒ/g$$ypten
• Äg$$i/y$$pten
• midd
• si (< Pilotin)
• geflunn
• iwwerhaapt
• Busarrêt $$Vermëllung$$
• Bus ass $$Vermëllung$$
• Quizzen
• Quiz $$Pural$$
• gewannen
• firwat
• blieders
• Buch
• gelies
• Pompjee
• aarm
• Kaz
• Bam

Oktober 2022

• D’Iwwerbléckskaart an d’Variantekaarte kënne lo als Bild-Dateien (PNG) erofgeluede ginn.
• Infofënster: Wann d’Maus iwwert d’Iwwerbleckskaart beweegt gëtt, erschéngt eng Infofënster mat Detailer iwwert d’Varianteverdeelung fir dës Gemeng respektiv fir dëse Kanton.

Kaarten

Detailer vum Schnëssen-Korpus

Variabelen an hir Opnamen

Participanten no Uertschaften

Participanten no Gemengen

Participanten no Kantonen

Detailer Report

Verdeelung vun den Opnamen a Variabelen

Verdeelung no Sozialdaten

Alter

Geschlecht

Ausbildung

Däitsch-Kompetenz

Franséisch-Kompetenz

Mammesprooch

Kaarten

Participanten pro Uertschaft

Participanten pro Gemeng

Impressum & Merci

Realiséiert ass dëse Site mam bslib a Shiny op der Platform R. De Source-Code fir de Variatiounsatlas ass um GitHub accessibel. D’Grafiken an Tabelle ginn dynamesch generéiert a kënne sou zu all Moment och mat neien Date gefiddert ginn. En décke Merci un de Bruno Rodrigues an den David Solito/Adwire fir hir impressionant Hëllef mam R & Shiny!

D’Audioopname goufe manuell ausgewäert a klassifizéiert vun: Studenten op der Uni Lëtzebuerg, Participanten an de Schnëssen-Workshoppen, eisen Hiwien (M. Gomes, L. Werdel, N. Roettgers, L. Blum, D. Muller, J. Oestreicher, P. Breser), dem S. Schmit, G. Forster an natierlech der Schnëssen-Equipe. En décke Merci och un si all!

D’Schnëssen-Ekipp

• Nathalie Entringer (bis 2022)
• Peter Gilles
• Sara Martin (bis 2020)
• Christoph Purschke

Kontakt

Peter Gilles - peter.gilles@uni.lu Departement fir Geeschteswëssenschaften Institut fir lëtzebuergesch Linguistik a Literaturen Universitéit Lëtzebuerg Campus Belval

© 2021-2023, Peter Gilles, Institut fir lëtzebuergesch Sprooch- a Literaturwëssenschaft

Kaarten